Budżet obywatelski w Rudzie Śląskiej: Do tej pory głosowało tylko 3% osób. Co trzeba poprawić?

Budżet obywatelski w Rudzie Śląskiej: Kiepski przepływ informacji

Punktem wyjścia dla autora raportu jest brak strony internetowej poświęconej głosowaniu w ramach budżetu obywatelskiego. W raporcie czytamy:

"Regulamin trudno jest znaleźć, ponieważ magistrat nie stworzył osobnego portalu poświęconego wyłącznie budżetowi, a wydzielił jedynie jedną stronę, na której każda nowo dodana informacja spycha na dół starsze wiadomości. Stąd zasady budżetu na 2015 r. są pierwszą informacją od dołu, dotyczącą tego roku. Warto tu jeszcze dodać, że procedura znajduje się pod linkiem Uchwała Rady Miasta. Osoby mające wiedzę na temat stanowienia prawa lokalnego będą wiedziały, że w tym miejscu można znaleźć regulamin. Wielu mieszkańców nie będzie sobie jednak z tego zdawać sprawy i nie będzie miało możliwości się z nim zapoznać".

Jednocześnie raport punktuje, że w procedury przygotowawczej budżetu w obu edycjach nie brała udziału strona społeczna, lecz cała procedura przebiegała wewnątrz urzędu, zaś regulamin nie był poddawany konsultacjom społecznym na żadnym etapie jego opracowywania. Autor chwali natomiast, że regulamin nie pomija informacji o której inne miasta często zapominają: co zrobić z pieniędzmi z budżetu obywatelskiego, jeśli nie zostaną one w całości rozdysponowane na cele przewidziane w projekcie. Pieniądze mogą w takim przypadku zostać przeznaczone np. na projekt, który nie uzyskał wystarczającej liczby głosów.

ZOBACZ PEŁNY RAPORT NA TEMAT BUDŻETU OBYWATELSKIEGO W RUDZIE ŚLĄSKIEJ

Główną formą informowania o budżecie obywatelskim w Rudzie Śląskiej była strona internetowa urzędu miasta. Inną formą informowania były spotkania prezydent z mieszkańcami czy lekcje wychowania obywatelskiego w szkołach. Natomiast miasto nie zdecydowało się na reklamy w innych mediach czy ulotki. Brak wyjścia z promocją budżetu poza struktury urzędu mógł się odbić na niskiej frekwencji przy głosowaniu.

Budżet obywatelski w Rudzie Śląskiej: Regulamin do poprawek

Kolejnym problemem opisanym w raporcie jest to, jak właściwie można zgłaszać projekty do budżetu obywatelskiego. Zdaniem autora, regulamin nie daje jasnej odpowiedzi na to pytanie i pomija tak istotne fakty, jak informacja o tym skąd można pobrać wnioski i jak dostarczyć je do urzędu. Regulamin mówi także, że osoba zgłaszająca projekt powinna określić szacunkowy koszt jego realizacji, jednak urząd nie zamieścił przykładowego cennika, który mógłby to zadanie ułatwić. Nie podjęto też próby aktywizacji szerszej grupy mieszkańców - również tych, którzy zwykle w życiu publicznym nie biorą udziału. Takie zaniechanie prowadzi zwykle do tego, że w głosowaniu biorą udział zawsze te same osoby.

Autor raportu wspomina, że urzędnicy nie wychodzili z pomocą do mieszkańców, choć służyli takową, gdy wnioskodawcy sami dzwonili do nich z problemem:

"Kilka razy zdarzyły się (…) osoby, które kontaktowały się z urzędem i mówiły, że mają pomysł na określoną inwestycję, ale nie wiedzą, gdzie ją można zrealizować. W takich przypadkach urzędnicy informowali potencjalnych wnioskodawców o możliwych lokalizacjach, odpowiednich do danego przedsięwzięcia" - czytamy.

Kolejna komplikacja odnotowana przez autora dotyczy problemu: dlaczego mój wniosek został odrzucony? Jeśli np. realizacja projektu nie mieści się w kompetencjach miasta, projekt jest odrzucany. Regulamin nie mówi natomiast, jak można się odwołać od decyzji komisji ani nawet w jaki sposób wnioskodawca jest informowany o powodach odrzucenia wniosku. Co jeśli czas realizacji zgłoszonego przez nas projektu będzie dłuższy niż rok? Na to regulamin też nie daje odpowiedzi, a podobny przykład przecież już mamy - niedawno pisaliśmy o planowanej budowie strefy aktywności rodzinnej w Bykowinie (LINK). W tym przypadku kwota przeznaczona na inwestycję okazała się zbyt niska, więc urząd zdecydował się na realizację projektu w "zubożonej" wersji. Strefa będzie dokończona zgodnie z projektem, jeśli mieszkańcy zagłosują na nią ponownie... w budżecie na 2016 rok.

Regulamin dość szczegółowo wyjaśnia natomiast w jaki sposób dochodzi do wyboru projektów, uwzględniając m.in. jak postępuje miasto, gdy dwa wnioski otrzymają taką samą liczbę głosów. Mieszkańcom za to nie dano możliwości głosowania w dni wolne od pracy, a jedynie w dni robocze, w godzinach pracy punktów w których były rozstawione urny (np. biblioteka, szkoła).

Budżet obywatelski w Rudzie Śląskiej: Co należy poprawić?

Wśród propozycji zmian autor raportu poleca m.in. utworzenie specjalnego zespołu do spraw budżetu obywatelskiego, który składałby się nie tylko z urzędników, ale też przedstawicieli organizacji pozarządowych czy wnioskodawców z poprzednich edycji. Inne pomysły, to stworzenie osobnej strony internetowej dla całego przedsięwzięcia oraz utworzenie zakładki z odpowiedziami na najczęściej zadawane przez wnioskodawców pytania.

Budżet obywatelski ma przede wszystkim aktywizować społeczności lokalne. Na przykładzie frekwencji i ilości zgłoszonych projektów w roku ubiegłym, w Rudzie Śląskiej raczej tego nie widać. Jakie jest Wasze zdanie na ten temat?

***
Raport z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego w Rudzie Śląskiej opracował Grzegorz Wójkowski ze Stowarzyszenia Bona Fides. Stowarzyszenie jest niedochodową organizacją pozarządową, która prowadzi stały monitoring wszystkich 167 urzędów gmin w woj. śląskim. Celem organizacji jest rozwój społeczeństwa obywatelskiego.

Autor omawianego raportu zwrócił uwagę m.in. na sposób opracowywania budżetu obywatelskiego w Rudzie Śląskiej, kanały jakimi urząd miasta informował mieszkańców o procedurach, przeanalizował także etap zgłaszania i przygotowywania projektów czy etap weryfikacji składanych projektów. Monitoring prowadził od listopada 2014 do stycznia 2015 i dotyczył on w głównej mierze drugiej edycji budżetu obywatelskiego.

Raport został sporządzony na bazie analizy dokumentów pochodzących z urzędu miasta, analizy strony internetowej UM, wywiadu bezpośredniego z pracownikami UM oraz analizy lokalnych mediów.

ZOBACZ PEŁNY RAPORT NA TEMAT BUDŻETU OBYWATELSKIEGO W RUDZIE ŚLĄSKIEJ