Piece hutnicze na Śląsku. Jeden z ostatnich jest w Rudzie

W1980 r. w regionie pracowało osiem hut z wielkimi piecami. Jeden z ostatnich zachował się w Rudzie Śląskiej. Jest zabytkiem. Gdzie jeszcze wielkie piece hutnicze na Śląsku i dlaczego "kolosy", o których głośno zrobiło się w ostatnich latach za sprawę wielkiego pieca hutniczego przy Hucie Pokój, znikają z mapy regionu?

Pierwsze huty w granicach dzisiejszej Polski powstały w XVII wieku. Na początku do ogrzewania pieców hutniczych o wielkości pieca kaflowego używano węgla drzewnego. Proces wytapiania żelaza był długi, a produkcja droga.

Piece hutnicze na Śląsku. Gdzie działały?

- 23-letni Szkot, John Baildon sprowadzony na Górny Śląsk z Anglii, osobiście przez hrabiego Redena, ministra przemysłu w rządzie pruskim, uruchomił pierwszy wielki piec opalany koksem na kontynencie europejskim w nowo budowanej hucie Gliwice w 1796 roku - opowiada Eugeniusz Skwaradowski, który przez lata zawodowo zajmował się projektowaniem pieców hutniczych, a dziś interesuje się nimi z pasji. - Następnie wybudował nowoczesne huty: hutę Królewską w Chorzowie w 1802 roku i swoją hutę w Katowicach Załężu w 1823 roku. Huta ta była potem hutą Baildon.

W 1840 roku uruchomiono Friedenshütte , czyli dzisiejszą hutę Pokój. Na początku do wytapiania surówki używano jednego pieca. Pojawiały się kolejne piece hutnicze na Śląsku, w Rudzie Śląskiej. W 1904 roku pracowało ich tam już pięć, a w 1937 - siedem. Pojawił się także wielki piec, który waży ok. 1780 ton. Na konstrukcję składa się też stutonowy i wyciąg skośny.

U nas burzą, a Japonii budują

W 1980 roku w kraju pracowało osiem wydziałów wielkopiecowych w tym około 25 wielkich pieców. Piece hutnicze na Śląsku mieliśmy w: rudzkiej hucie Pokój; w Świętochłowicach w hucie Florian; w Bytomiu w hucie Bobrek oraz w hucie Kościuszko. Wielkie piece działały także w hucie Częstochowa oraz w hutach Bankowa i Katowice w Dąbrowie Górniczej oraz w hucie Sendzimira w Krakowie.

Obecnie wielkie piece hutnicze na Śląsku niemalże całkowicie zniknęły. W gospodarce nie potrzeba już tyle stali. Zadecydowały również względy ekologiczne i wprowadzenie gazu ziemnego, zamiast koksu, który jest czystym paliwem używanym do produkcji żelaza.

Jeden z ostatnich pieców hutniczych w Rudzie Śląskiej został uratowany przed rozebraniem, ponieważ wpisano go na listę zabytków. Co ciekawe - nas wyburza się piece hutnicze, a w Japonii nadal powstają tego typu konstrukcje.