Spacer po rezydencjach gliwickich potentatów. Wyjątkowa okazja do zwiedzania

Przed nami XVI edycja Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego organizowanych przez Muzeum w Gliwicach. Przedsięzwięcie odbywać się będzie 22 i 23 września pod hasłem: „Mój dom jest moją twierdzą – gliwickie rezydencje miejskie w XIX i 1. poł. XX w.”. W XIX stuleciu nastąpił rozkwit rezydencjonalnego budownictwa miejskiego, co wiąże się z rozwojem przemysłu i szeroko pojętej działalności gospodarczej.

Górny Śląsk, znajdujący się w awangardzie ówczesnej industrializacji, poszczycić się może wieloma obiektami tego rodzaju. Pochodzące z tamtego czasu wille i reprezentacyjne kamienice do dziś budzą zachwyt różnorodnością architektury i stylistyką, bogactwem form dziewiętnastowiecznego historyzmu i eklektyzmu czy dwudziestowiecznego modernizmu.

Za szczególnie interesujące - ze względu liczbę, a także stan zachowania - uznać można obiekty znajdujące się w Gliwicach. Podczas XVl edycji Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego proponujemy publiczności zorganizowaną, nieodpłatną formę zwiedzania kilkunastu rezydencji miejskich. Będą to między innymi wille usytuowane przy ul. Rybnickiej oraz przy Parku Chopina, wille należące niegdyś do burmistrzów gliwickich, a także okazałe kamienice z 2. połowy XIX i 1. tercji XX wieku. Koordynatorem tegorocznej edycji Gliwickich Dni Dziedzictwa jest Anna Kwiecień, historyk sztuki, starszy kustosz Muzeum w Gliwicach
.
Zwiedzimy 23 obiekty – głównie wille miejskie, ale i cztery kamienice, wybrane spośród licznych w Gliwicach ze względu na swoją stylistykę, rozmach inwestycji, piękny ogród lub wyjątkowe osobowości ich mieszkańców. Gliwickie wille miejskie budowane początkowo jako domy mieszkalne dla jednej rodziny, w wyniku różnych okoliczności zmieniały często właścicieli, a jeszcze na przełomie XIX i XX wieku bywało, że zmieniały swoje funkcje. Stawały się np. ogólnodostępnymi klinikami lub szpitalami prywatnymi, czy przejęły rolę apartamentów dla wysokich urzędników przedsiębiorstw przemysłowych i fachowej kadry technicznej, zwłaszcza od lat 20. XX w., gdy bardzo wiele gliwickich kamienic i willi wykupiła spółka Obereisen, czyli Oberschlesische Eisen-Industrie AG für Bergbau und Hüttenbetrieb Gleiwitz, wchłonięta następnie przez większy koncern.

Podczas zwiedzania, w oparciu o opracowane historie obiektów może uda nam się uzyskać obraz tego, w jaki sposób mieszkali zamożniejsi gliwiczanie w okresie czasu od ostatniej ćw. XIX w. do 1. tercji XX w., czy ich domy były zamkniętymi enklawami, za szczelnymi ogrodzeniami, w otoczeniu mniejszych lub większych ogrodów, parków, czy jednak – mimo pewnej zachowanej odrębności – wpisywały się płynnie w pejzaż, dodając Gliwicom wielkomiejskiego charakteru. Do kogo należały gliwickie wille i wybrane do zwiedzania bogatsze kamienice?
Po gliwickich rezydencjach będą oprowadzali autorzy folderów oraz przewodnicy muzealni w sobotę i niedzielę, 22 i 23 września, zgodnie z harmonogramem. Do obiektów należy dotrzeć samodzielnie. Foldery dotyczące określonej rezydencji będą dostępne w miejscu zwiedzania. Wszystkie foldery będą dostępne w Willi Caro przy ul. Dolnych Wałów 8a oraz w Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej przy ul. Dolnych Wałów 3 w godzinach otwarcia obiektów.

Udział we wszystkich wydarzeniach w ramach XIV edycji Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego jest bezpłatny. Osoby niepełnoletnie mogą brać udział w zwiedzaniu na poszczególnych trasach wyłącznie pod opieką osoby dorosłej. Uwaga! Nie prowadzimy zapisów na oprowadzania!

Wykaz obiektów, który będzie okazja zwiedzić:

* willa przemysłowca Oscara Caro, obecnie Muzeum w Gliwcach, ul. Dolnych Wałów 8a

* kamienica mistrza malarskiego Carla Martschina, ul. Leona Berbeckiego 2

* kamienica mistrza budowlanego Salomona Lubowskiego, ul. Górnych Wałów 13

* kamienica właściciela winiarni Jacoba Simona Troplowitza, ul. Górnych Wałów 15

* kamienica wydawcy Carla Friedricha Neumanna przy ul. Siemińskiego 18-20 (dawna ul. Wieczorka)

* willa architekta Adalberta Kelma, ul. Zygmunta Starego 37 B

* zachowane fragmenty willi przemysłowców – Oscara Huldschinsky’ego, następnie Rudolfa Hegenscheidt’a, ul. Zygmunta Starego 9

* willa dyrektora dawnej Szkoły Przemysłowej, ul. Zygmunta Starego 2

* willa mistrza murarskiego Aloisa Wachtela, następnie klinika laryngologiczna i okulistyczna, ul. Barlickiego 1

* willa przemysłowca Josefa Bendixa Meyera, ul. Barlickiego 5

* willa burmistrza Alfreda Kreidela, obecnie siedziba TAURON Dystrybucja S.A., ul. Barlickiego 2

* willa Augusta Reichela, następnie Gleiwitzer Casino (Kasyno Gliwickie), obecnie Zespół Przedszkoli Miejskich nr 4, ul. Barlickiego 16

* willa kupca Jacoba Luschowsky’ego, obecnie własność WASKO S.A., ul. Norberta Barlickiego 23

* willa mistrza murarskiego i ciesielskiego Franza Traufelda, obecnie Oddział I Żłobków Miejskich, ul. Berbeckiego 10

* willa spółki koncernów Arnolda Borsiga i hrabiów Ballestrem, ul. Berbeckiego 13

* willa dra inż. Heinricha Wernera – generalnego dyrektora Gräflich Schaffgotsch’schen Werke, obecnie Zespół Przedszkoli Miejskich nr 4, ul. Sienkiewicza 9

* willa przemysłowca Gustava Naumanna, obecnie siedziba The Farm 51 Group SA, ul. Bohaterów Getta 15

* willa doktora medycyny Carla Sluzalka (Saltena), ul. Toszecka 15

* willa wydawcy Arthura Neumanna, obecnie siedziba Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. w Gliwicach, ul. Rybnicka 27

* willa emerytowanego dyrektora kopalni Alfonsa Januschowskiego, obecnie siedziba Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A. Podstrefa Gliwicka, ul. Rybnicka 29

* willa przedsiębiorcy budowlanego Ericha Drauba, obecnie Klub Pracowników Politechniki Śląskiej, ul. Banacha 3

* willa inż. Emila Richtera, obecnie siedziba Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gliwicach, ul. Banacha 4

Szczegółowy harmonogram zwiedzania zamieszony będzie na stronie Muzeum w Gliwicach.