Jak zostanie zagospodarowany Wielki Piec w Rudzie Śląskiej? Rozstrzygnięto konkurs i wybrano zwycięski projekt ZDJĘCIA

Poznaliśmy zwycięzcę międzynarodowego konkursu architektonicznego na opracowanie koncepcji zagospodarowania Wielkiego Pieca Huty „Pokój”. Autorem najlepszego projektu jest „eM4. Pracownia Architektury. Brataniec” z Krakowa. Jak zapowiada miasto: prace nad całością mają ruszyć w przyszłym roku. Oficjalnie ogłoszenie wyników nastąpiło 4 grudnia (środa) w Stacji Biblioteka w Rudzie Śląskiej – Chebziu.

Platforma widokowa wraz ze ścieżką dydaktyczną, adaptacja budynku sterowni i maszynowni na cele muzealne oraz budowa nowego obiektu „zawieszonego” w powietrzu, w którym znajdzie się m.in. część ekspozycyjna i wystawiennicza oraz strefa wypoczynku i spotkań - tak w skrócie prezentuje się zwycięska koncepcja zagospodarowania Wielkiego Pieca Huty „Pokój”.

Zwycięzca, oprócz otrzymania nagrody finansowej wynoszącej 80 tys. zł, zostanie także zaproszony do podpisania umowy na wykonanie projektu. Teraz przyszedł czas na jego opracowanie.

- Na ten cel mamy w projekcie budżetu na 2020 r. zarezerwowany 1 mln zł. Przed nami także niezwykle ważne wyzwanie, jakim będzie znalezienie zewnętrznych źródeł finansowania samej inwestycji oraz czynienie starań, aby Wielki Piec jak najszybciej udało się wpisać na Szlak Zabytków Techniki. Wierzę, że nasz Wielki Piec będzie prawdziwą perełką i unikatem na skalę ogólnopolską – mówi prezydent Rudy Śląskiej, Grażyna Dziedzic. Według szacunków - koszt rewitalizacji oraz adaptacji Wielkiego Pieca na nowe cele ma nie przekroczyć 40 mln zł.

Nowy projekt będzie "zawieszony w powietrzu"

Wiadomo już, że w projekcie, który wygrał, przewidywana jest budowa nowego budynku głównego. Powstanie on w miejscu dotychczasowej hali lejniczej (została nie tak dawno rozebrana).

Co ciekawe: nowy obiekt, dzięki swojej konstrukcji, ma sprawiać wrażenie, jakby był zawieszony w powietrzu. - Charakterystyczną cechą obiektów Wielkiego Pieca jest ich uniesienie ponad poziom gruntu, które wynika z technologii obróbki rud żelaza i uwarunkowań jej obsługi komunikacyjnej. Rozwiązanie takie zastosowaliśmy przy projektowaniu budynku głównego – tłumaczy Marcin Brataniec, współautor zwycięskiej koncepcji.

Wejście do budynku będzie znajdowało się od ul. Niedurnego. Jak wynika z założeń projektu: budynek ma być podzielony na poszczególne strefy - informacji wraz z kasami, wstępu, wypoczynku i spotkań oraz strefy ekspozycji i wejścia do ekspozycji struktury Wielkiego Pieca.

Cechą charakterystyczną dla nowego budynku będzie ponadto zadaszenie. Chodzi o tzw. „zielony dach”. Ma on pozwolić na zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej i retencję wód deszczowych oraz ochronę termiczną. Trzeba również nadmienić, że pod budynkiem powstanie chociażby plac zabaw, który będzie nawiązywał do tradycji hutniczej.

Główną atrakcją ma być jednak udostępnienie jego konstrukcji dla wszystkich zwiedzających. Zostaną wytyczone ścieżki zwiedzania, pojawi się także wieża widokowa z platformą.

Kolejnym istotnym elementem projektu, który zwyciężył w konkursie, jest adaptacja na cele muzealne budynku sterowni i maszynowni. – Jednym z wymogów stawianych uczestnikom konkursu było zastosowanie przy projektowaniu takich rozwiązań, które zachowywałyby obecną formę zabytkowych obiektów i urządzeń zespołu Wielkiego Pieca - wyjaśnia dr inż. arch. Łukasz Urbańczyk, miejski konserwator zabytków, który był ponadto przewodniczącym osmioosobowego Sądu Konkursowego, który oceniał wszystkie złożone prace.

– Wielki Piec ma być dostępny dla mieszkańców, którzy znajdą tutaj miejsce na to, by odpocząć np. przy filiżance kawy, posłuchać koncertu, obejrzeć wystawę czy popatrzeć na piękną panoramę Śląska. Ze szczytu Wielkiego Pieca można dojrzeć nawet Beskidy – dodaje Urbańczyk.

Przy ostatecznym wyborze, Sąd Konkursowy brał także pod uwagę aspekt finansowy, niezwykle kluczowy przy tego rodzaju projektach. - Inwestycję trzeba wybudować, a potem również utrzymać, co generuje duże wydatki i musimy być pewni, że miasto będzie w stanie je ponieść - mówi Peter Backes, członek SK i wieloletni pracownik zabytkowej huty w Völklingen.

Najlepsze prace można podziwiać z bliska

Oprócz głównej nagrody przyznano również nagrody dla projektów z miejsc II-V, a także wyróżnienia honorowe. Warto nadmienić, że otwarta została także wystawa pokonkursowa, która prezentować będzie nagrodzone koncepcje. Najciekawsze z nich można oglądać do 19 grudnia w Stacji Biblioteka.

Międzynarodowy konkurs został ogłoszony we współpracy ze Stowarzyszeniem Architektów Polski i składał się z kilku etapów. Do ostatniego z nich zaproszeni zostali autorzy 5 najlepiej ocenionych projektów.

Na samym końcu warto wspomnieć, że miasto stało się formalnym właścicielem Wielkiego Pieca pod koniec 2018 roku.

Wielki Piec Hutniczy wchodził wpierw w skład zabudowań nowobytomskiej Huty „Pokój”, która została założona w 1840 roku. Dynamiczny rozwój przedsiębiorstwa sprawił, że stała się ona największym tego typu zakładem w okolicy. Trzeba także wspomnieć, że w latach powojennych nowobytomska huta była największym zakładem metalurgicznym w Polsce.

Natomiast Wielki Piec uruchomiono w 1968 roku. Pod koniec 2012 r. decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach został wpisany do rejestru zabytków.