Pożar w kopalni Paweł. Płonął szyb Schaffgotsch [HISTORIA MIASTA]

Do tłumu wychodzi kierownictwo kopalni i uspokaja, że to zapalił się szyb Schaffgotsch, pracownicy uratowani. Jak to, żelazny szyb w ogniu? A tak, bo jest oblepiony smarami. Prasa będzie pisać, że czterech monterów cudem uciekło z płonącej pułapki. Ocalił ich wiatr, który na jedną decydującą chwilę powiał w dobrą stronę.

Józef Zdrolik, Józef Kurka, Oswald Gawron i Augustyn Stanik z Chebzia tego dnia wiszą na żelaznych żebrach szybu, bo muszą rozebrać zepsute koło wyciągowe. Korzystają z aparatów tlenowych do stapiania metalu. Nagle iskry spadają na kawałek wieży pod nimi i niemal natychmiast wybucha wielki pożar. Monterzy nie wiedzą, że wieży nikt nie czyści, z góry na dół jest zaplamiona łatwopalnymi smarami,

Czterej mężczyźni są teraz uwięzieni na szczycie szybu o wysokości 25 metrów i nie widać dla nich ratunku. Ale nagle wiatr z całej siły wieje w przeciwną stronę, uchyla płomienie i zostawia im wolną drogę. Mogą uciec drabinami. Ledwo zeszli na dół, a ogień wraca na swoje miejsce i pochłania drewniane drabiny. Monterzy są jednak bezpieczni. Nie mogą uwierzyć w swoje szczęście.

Inspektorzy z Urzędu Górniczego w Chorzowie, panowie Kleszka i Anasiewicz, jak podaje ówczesna gazeta "Polonia" - żadnej radości nie okazują, gdy widzą, co się stało. Dlaczego szyb był taki brudny? Kto wpuścił tam monterów? Szefowie kopalni wiją się jak piskorze. Z szybem Schaffgotsch jest tak, że codziennie trzeba smarować linę wyciągową. Smar dostaje się na wieżę, nikt go jednak nie zbiera. Bo tam nie prószy się ognia. Nagle psuje się maszyna wyciągowa, poszła ekipa z tymi aparatami. Ludzie mogli żywcem spłonąć, nikt o tym nie pomyślał.
Kopalnia "Paweł" jest ważnym pracodawcą w Chebziu. Zatrudnia 900 osób, 200 już wysłała na przymusowy urlop. Urząd Górniczy ogranicza się więc do upomnienia.

Kopalnia "Paweł", wcześniej "Paulus" w Chebziu powstała w latach 1861-62. Dwadzieścia lat później połączoną ją z inną i utworzono "Paulus-Hohenzollern".
Jej właścicielem od 1906 roku były Zakłady Hrabiostwa Schaffgotschów. Kopalnia uchodziła za jedną z najlepiej wyposażonych w Prusach. Po podziale Górnego Śląska kopalnia "Hohenzollern" znalazła się w Bytomiu po stronie niemieckiej, a "Paulus" czyli "Paweł" po stronie polskiej. Kopalnia była ważna dla dzielnicy i dawała pracę przez całe lata. W 1971 roku weszła w skład KWK Wawel. Ostateczna likwidacja nastąpiła pod koniec lat 80-tych.