W Muzeum Miejskim w Rudzie Śląskiej promowano książkę o dawnych zabawach i grach śląskich

- Książka nie tylko stanowi odtworzenie zabaw, które kiedyś były bardzo popularne, ale pełni rolę poradnika dla współczesnego pokolenia - polecała nowe wydawnictwo podczas wczorajszego spotkania promocyjnego Barbara Nowak, dyrektor Muzeum Miejskiego.

Przywołany w książce świat śląskich graczek i bawidołków jest powrotem do czasu dzieciństwa naszych starek, starzyków i rodziców. Podsuwa pomysły na wspólne, rodzinne spędzanie wolnego czasu. Zabawy i gry są tak przedstawione w książce, że łatwo je zorganizować.

- Jak czytelnik zapozna się z lekturą to zobaczy, że rekwizytów sporo nie trzeba, natomiast zabawa będzie doskonała - mówi Dorota Światała-Trybek, współautorka wydawnictwa.

Pomysł na książkę zrodził się z zamiłowania do śląskich tradycji i dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska, ale też z osobistych doświadczeń autorek.

- Pochodzimy z typowej rodziny śląskiej, gdzie pewne zwyczaje, obrzędy, wartości i wzorce były nam bardzo bliskie. To było sygnałem dla nas, że warto mówić o śląskości, o tych zwyczajach - podkreślają zgodnie autorzy.

W nowym wydawnictwie autorki przytaczają rymowanki i wyliczanki towarzyszące większości zabaw ruchowych. Dawne zabawy podzieliły na organizowane na świeżym lufcie, w doma, na siyni oraz te, związane z danymi uroczystościami i świętami.

Taka kompozycja oddaje specyfikę śląskich gier i zabaw, wskazuje na różnorodność miejsca i czasu ich występowania(pory roku). Inne bowiem zabawy obowiązywały wiosną i latem, a jeszcze inne późną jesienią i zimą.

W osobnej części zawarto materiały na temat dawnych zabawek, zarówno tych wytwarzanych w domach przez dorosłych (najczęściej starzyków - dziadków), jak i tych przygotowywanych przez najmłodszych.

Można zatem dowiedzieć się m.in. o drachu (latawcu), pupynsztubie (domku dla lalek), szlojdrze (procy) i wielu innych szpilcojgach (zabawkach).

W końcowej części umieszczono informacje o współczesnych formach zabaw dzieci. Książkę uzupełnia bibliografia, słownik wyrazów gwarowych oraz liczne fotografie.

Praca nad książką trwała od 2007 r. - Wiele materiałów dostarczyły nam rozmowy z przedstawicielami starszego i średniego pokolenia. Zależało nam na uchwyceniu procesu przemian zabaw dziecięcych w ostatnich kilkudziesięciu latach – zaznacza Joanna Świtała - Mastalerz.

Książka jest do nabycia w Muzeum Miejskim im. Maksymiliana Chroboka w Rudzie Śląskiej, w cenie 25 zł.

„Na placu, w sieni i piwnicy. Śląski świat graczek i bawidołków" to nie ostatnia propozycja przygotowana przez siostry Joannę Świtałę-Mastalerz i Dorotę Świtałę-Trybek, która odwołuje się do tradycji kulturowej mieszkańców Górnego Śląska.

Na ukończeniu jest pozycja pt. „Kulturowe konteksty katastrof górniczych”. Trwają też prace nad książką o pomnikach górniczych i inskrypcjach nagrobnych.